Θεολόγος Εν Δράση

                                                                               

Τρίτη μέρα μάθημα με το τμήμα. Ακόμα δεν προλάβαμε καλά καλά να γνωριστούμε. Πρόσωπο έξυπνο με καθαρό βλέμμα που με κοιτάει σταθερά και –Κύριε, να σας ρωτήσω κάτι; Γνέφω καταφατικά και ακούω την ερώτηση τέστ για θεολόγους: «Κύριε, αφού ο Αδάμ και η Εύα έμειναν μόνο με τον Κάιν, που είχε σκοτώσει τον αδελφό του, πως πολλαπλασιάστηκε το ανθρώπινο γένος; Η ερώτηση τελειώνει μέσα στη σιωπή και το ενδιαφέρον των άλλων παιδιών και η αχνή υποψία θριάμβου στο έξυπνο πρόσωπο φανερώνει ότι η δοκιμασία στην οποία υποβάλλομαι είναι κρίσιμη. Περνάω ή μένω στάσιμος στο ενδιαφέρον των μαθητών.

Χαίρομαι να υπάρχουν στην τάξη παιδιά που σκέπτονται, ρωτούν και εκφράζουν απόψεις. Η έγνοια μου να ανταποκριθώ πολλαπλασιάζεται. Η αίσθηση του καθήκοντος επί θύραις. Σύμφωνα με τις οδηγίες του υπουργείου αυτό συνίσταται στο «να ενημερωθούν οι μαθητές για την υφή του θρησκευτικού φαινομένου, να γνωρίσουν ιδιαίτερα το Χριστιανισμό, κατεξοχήν την Ορθοδοξία και να τοποθετηθούν υπεύθυνα».

Να γνωρίσουν τα παιδιά και να τοποθετηθούν υπεύθυνα. Η ευθύνη και το κατόρθωμα η δική μου πρόκληση. Να συνδαυλίσω, σε αρμονία με τους συναδέλφους, τη δίψα των παιδιών να μάθουν, να στραφεί μέρος της δίψας στον κόσμο της θρησκείας. Να αναρωτηθούν ποια ανάγκη του βαθύτερου είναι μας θεραπεύει το θρησκεύειν, πως γεννήθηκαν και τι επαγγέλλονται οι θρησκείες, ποια η επίδρασή τους η θετική και η αρνητική στις ανθρώπινες κοινωνίες.

΄Εχουν ήδη πάρει το βάπτισμα, η κοινότητα τους εισήγαγε από βρέφη στη σχέση της με το θείο, ζουν εμπειρικά  το Χριστιανισμό ενταγμένοι στην Ορθόδοξη διάστασή του. Έθιμα, εικόνες από εκκλησιές, ήχοι πασχαλινοί και μυρωδιά λιβανιού, ανακατεμένα με ψαλμωδίες και γοερά κλάματα στις πρώτες μεταλήψεις, όλα συνιστούν μια στέρεα βάση για την έλογη εισαγωγή του παιδιού στον κόσμο του υπερβατικού. Όχι σαν συναίσθημα αλλά ως συνειδητή γνώση πλέον που θα μετατραπεί σε επίγνωση και υπεύθυνη στάση. Δοσμένα  με τρόπο που να κεντρίζει και όχι να αποκοιμίζει, να γεννάει στο παιδί τη χαρά της ανακάλυψης νέων χωρών, κι όχι να αγκυροβολεί στα αβαθή. Δύσκολο το εγχείρημα, η χαρά της επιτυχίας όμως αξίζει το βάρος της σε χρυσάφι. Γίνεσαι δάσκαλος.

Όλα αυτά περιέχονται στην ερώτηση και το τεστ κρατάει ελάχιστα. Σε δυό λεπτά πρέπει να έχω απαντήσει και να πάρω καλό βαθμό. Σκέφτομαι τι θα πώ. Ίσως ότι οι βιβλικές διηγήσεις είναι τα οχήματα που μεταφέρουν αλήθειες που υπερβαίνουν τα όρια της εμπειρικής πιστοποίησης και ταυτόχρονα οι ίδιες αυτές αλήθειες είναι τα αποστάγματα της εμπειρίας γενεών, θησαυρισμένη πείρα χιλιετιών ανθρώπινου βίου αποτυπωμένη σε λόγο.

«Εν αρχή ην ο λόγος». Των ανθρώπων ο λόγος έχει όρια, είναι  έμπειρος και αποκτημένος με αφάνταστο πόνο και μόχθο. Ο κόσμος 2800 χρόνια πριν ήταν πολύ διαφορετικός απ ότι για μας τους ανήκοντες στον ανεπτυγμένο κόσμο της καταναλωτικής ευζωίας. Οι δυνάμεις της φύσης άγνωστες και οι θεοί πολύ πιο απαραίτητοι απ ότι σήμερα. Τα μακρύ παρελθόν του ανθρώπου, έτσι όπως μας το περιγράφει η παλαιοντολογία, αποτυπώθηκε στη συλλογική μνήμη  ως η «χρυσή εποχή» του ανθρώπου, η προ του λόγου εποχή όπου καλό και κακό δεν έχουν ακόμα αναδυθεί και η ανάγκη και το ένστικτο καθορίζουν πλήρως το πράττειν.

Το πέρασμα στην έλογη ζωή θησαυρίζεται στις Γραφές, όχι μόνο στις Ιουδαϊκές και Χριστιανικές, σαν τη βρώση του «καρπού του γινώσκειν καλόν και πονηρόν», βιώνεται ως «πτώση», έκπτωση και έξωση από μια μακάρια προ-λογική κατάσταση στην πραγματική ζωή όπου  θάνατος, έρωτας και πόνος βασιλεύουν, επειδή είναι πιά γνώση συνειδητή και όχι απλά ενστικτώδη εμπειρία . Η ζωή των ανθρώπων έχει μόχθο, παραμένει ωστόσο ανέκφραστα επιθυμητή και απερίγραπτα ωραία. Ανάγεται έτσι από τους προγόνους μας σε ένα επίπεδο ανώτερο από το υλικό, εννοείται με άλλη  σημασία και διάρκεια, συνδέεται και παίρνει το νόημά της από την πνευματική και μεταφυσική  διάσταση του κόσμου,   η ύπαρξή του αποκτά ψυχή, νόημα και πεπρωμένο, ο άνθρωπος συναντάται για πρώτη φορά με το Θεό.

Αυτή η παρακαταθήκη των παλιών, η αλληλεπίδραση με το υπερφυσικό, και η πάλη με το χοϊκό στοιχείο μεταφέρεται και διδάσκεται από γενιά σε γενιά στα ιερά βιβλία των ανθρώπων. Οχήματα που μεταφέρουν αιώνιες και θεϊκές αλήθειες οι ιστορίες και οι μύθοι, καμιά σημασία αν είναι αληθινά τα γεγονότα ή δημιούργημα του πνεύματος. Αλήθεια είναι αυτό που διδάσκουν, το ουσιώδες και γι αυτό πολύτιμο, όχι το περίβλημα.

Αυτά μου περνούν από το μυαλό τάχιστα, πρέπει όμως να τα μεταφράσω σε γλώσσα και έννοιες κατανοητές που μαζί να κεντρίσουν το ενδιαφέρον και να ικανοποιήσουν τα παιδιά. Θα τα καταφέρω;

Θα δούμε από την αντίδρασή τους. Είναι ο βαθμός μου η στάση των παιδιών. Μιλάμε για αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Ποιος σας είπε ότι οι εκπαιδευτικοί δεν αξιολογούνται; Κάθε μέρα. Κάθε διδακτική ώρα αξιολογούνται. Από τους πιο αυστηρούς κριτές. «Πώς να μιλήσεις στα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα, και σε κοιτάζουν …» λέει ο Σαββόπουλος, να δείτε πως σε κοιτάζουν. Τα παιδιά σας κάθε μέρα μας αξιολογούν.

Τα κριτήρια όμως της αξιολόγησης είστε εσείς οι γονείς τους , εμείς οι γονείς των παιδιών μορφώνουμε στα παιδιά μας, με το λόγο και κυρίως με το βίο μας, τα κριτήρια και τον τρόπο που κρίνουν. Η εικόνα που σχηματίζουν για μας καθρεφτίζει εσάς. Την εικόνα, της νεοελληνικής κοινωνίας, που έφτασε στη χρεοκοπία και στη γενικευμένη κρίση . Ότι ελάττωμα αποκαλύπτουν οι κρίσεις των παιδιών μας στην παιδεία είναι ελάττωμα και δυσλειτουργία όλων μας. Όλοι έχουμε ευθύνη γι αυτό που ζουν τα παιδιά μας κι όλοι οφείλουμε  ν αλλάξουμε. Το οφείλουμε και είναι χρέος αυτό πιο βαρύ από τα 300 δις που χρωστάμε στους ξένους.

Παίρνω ανάσα, λοιπόν και επιχειρώ την απάντηση…..

Δεν είναι τελικά εύκολο να είσαι θεολόγος…..